ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ»
Η λέξη «μεταρρύθμιση»
1. Εξακολουθεί να είναι επίκαιρη και εξακολουθούν οι ίδιες γενικόλογες τοποθετήσεις που αφορούν την εικόνα της παιδείας και της «μεταρρύθμισης» τα τελευταία 30 χρόνια. Γιατί όλα αυτά τα χρόνια υπάρχει συνεχώς σε εξέλιξη μία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, με άγνωστους στόχους, με αβέβαια και μη μετρήσιμα αποτελέσματα, η οποία συναντά συνεχώς «έξυπνες» και ίσως τελικά «αποδεκτές» λύσεις. Το καλύτερο ταυτίστηκε με το ευκολότερο, η πτώση του επιπέδου επεκτάθηκε προς κάθε κατεύθυνση και με εξαίρεση ελάχιστες προσπάθειες στο τέλος καταλήξαμε στο να μην μπορεί η μισή τάξη στο γυμνάσιο να συντάξει δέκα αράδες ευανάγνωστο, ορθογραφημένο και κατανοητό κείμενο.
Φτάσαμε στο σημείο η ιστορία να θεωρείται από πολλούς ως το δυσκολότερο μάθημα. Το βιβλίο έφτασε να έχει θέση τυραννικής παγίδας. Οι ειδήσεις κάθε χρόνο αρέσκονται να «αναδεικνύουν» τη δυσκολία!!! των θεμάτων στις πανελλήνιες και να σπέρνουν τον πανικό και το άγχος των παιδιών. Για όλα αυτά τα χρόνια η κάθε φορά επιχειρούμενη «μεταρρύθμιση» μας δείχνει την αναποτελεσματικότητά της, τα λάθη της και την ευθύνη αυτών που την διαχειρίστηκαν.
Γιατί αγνοούν των Κριαρά;
2. Με αφορμή μία πρόσφατη συνέντευξη στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» του εξαιρετικού (και αιωνόβιου) ομότιμου πια καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Εμμανουήλ Κριαρά, που εξακολουθεί, με το πνεύμα του δασκάλου που τον διακρίνει, να φωνάζει, με όση δύναμη του έχει απομείνει, ότι πρέπει να αλλάξει η διδασκαλία και η διδακτέα ύλη και τα αρχαία να ενταχθούν στο Λύκειο. Οπως ο ίδιος υπογραμμίζει «αν εξακολουθήσει αυτή η κατάσταση, ο μαθητής Γυμνασίου θα βρίσκεται σε διαρκεί σύγχυση μεταξύ αρχαίας και νέας γλώσσας, δεν θα μπορεί να χρησιμοποιεί σωστά τη νέα μας γλώσσα, η συστηματική διδασκαλία της αρχαίας πρέπει να περιοριστεί στο Λύκειο». Οι ώρες των αρχαίων πρέπει να μετατεθούν στη διδασκαλία της νέας γλώσσας. Από την αρχαία πρέπει να διδάσκονται στο Γυμνάσιο μόνο τα στοιχεία που χρειάζεται η νέα γλώσσα για να χρησιμοποιηθεί σωστά. Με το σημερινό γλωσσικό καθεστώς στο Γυμνάσιο εγκληματούμε ως προς τη γλωσσική εκπαίδευση των παιδιών μας. Πρέπει να το καταλάβουμε. «Η διδασκαλία των αρχαίων στο γυμνάσιο είναι όχι μόνο περιττή αλλά και βλαβερή».
Τα «λυσάρια» του δημοτικού
3. Αφορμή για το τρίτο αυτό σημείο των παρατηρήσεών μου είναι η διαφημιστική προβολή ενός σύγχρονου εκδοτικού οίκου που έσπευσε να διαδώσει ότι θα βοηθήσει τα παιδιά, θα «σώσει» και τους δασκάλους, θα σώσει και τους γονείς, με τα καινούρια βοηθήματα που αντιστοιχούν στα νέα σχολικά βιβλία.
Είναι αυτό που λέμε: βοήθεια έφτασαν τα λυσάρια.
Με τη λογική να τα «λύσουμε» όλα, να μην αφήσουμε τα παιδιά να δοκιμάσουν, να βρουν τα ίδια τις απαντήσεις, να κάνουν λάθη, να τα διορθώσουν, να κάνουν κάποιες δικές τους σκέψεις και όχι να αποστηθίσουν έτοιμες απαντήσεις. Λυσάρια λοιπόν για όλα, για τα μαθηματικά, για τη γλώσσα, για την ιστορία. Να τρέξουν λοιπόν οι γονείς να αγοράσουν τα λυσάρια, για να γλιτώσουν τα «καμάρια» τους από τη δυσκολία. Τελικά να πως το πλεονέκτημα του δωρεάν σχολικού βιβλίου γίνεται μειονέκτημα.
Και αλλού υπάρχουν προβλήματα
4. Να μη θεωρηθεί ότι οι τριβές, τα συγκρουσιακά θέματα γύρω από την εκπαίδευση, οι όποιες αντιπαραθέσεις και αναλύσεις υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα, αντίθετα υπάρχουν παντού, γιατί είναι ένα θέμα που «καίει» όλες τις κοινωνίες και ιδιαίτερα αυτές της Ευρώπης. Αυτές τις μέρες που κυριάρχησαν σε μας τα θέματα της εκπαίδευσης, νομίζω ότι αποκτά ιδιαίτερη σημασία μία είδηση στην γερμανική εφημερίδα «Hamburger Abendblatt» (και «Καθημερινή» 5.10) σύμφωνα με την οποία οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές των σχολείων στο κρατίδιο του Αμβούργου αγνόησαν έναν συγκεκριμένο νόμο και δέχονται καθημερινά στις τάξεις τους παιδιά παράνομων μεταναστών. Ακόμα και εάν οι ίδιοι οι καθηγητές αυτοί είναι αντιμέτωποι με την απειλή ποινικών διώξεων, όμως οι διευθυντές των σχολείων αυτών συνεχίζουν να κρατούν τις τάξεις ανοιχτές. «Το ξέρω ότι διακινδυνεύεται η δουλειά μου, όμως δεν μπορώ απλά να πετάξω έτσι απλά τα παιδιά όταν βρίσκονται στην τάξη μου» - δηλώνουν οι καθηγητές αυτοί. Το θέμα αυτό έχει διχάσει την κοινωνία. Σημαντικοί παράγοντες, συνδικάτα και κόμματα καλούν ευθέως τους εκπαιδευτικούς να παρακάμψουν το νέο σύστημα εγγραφών και να επιτρέψουν σε όλα τα παιδιά ανεμπόδιστη φοίτηση. Αντίθετα οι Χριστιανοδημοκράτες καλούν την Εισαγγελία να κινήσει ποινικές διαδικασίες εναντίων όσων διευθυντών παρανόμησαν. Τελικά το θέμα της παιδείας δημιουργεί παντού εντάσεις. Τελικά ακόμα και αυτή η παραβίαση του νόμου δικαιολογείται στο όνομα ενός υπέρτερου αγαθού – της ελεύθερης πρόσβασης όλων στην εκπαίδευση.
